Kiểm tra đánh giá học sinh: Chú trọng sự phát triển thực chất

Để thực hiện mục tiêu giáo dục mới nhằm phát triển phẩm chất, năng lực toàn diện cho người học theo chương trình giáo dục phổ thông mới, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh còn nhiều diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến không chỉ nhà trường, giáo viên, mà còn từng học sinh, TS. LÊ THỊ KIM ANH, chuyên gia tư vấn Chương trình Phát triển các trường sư phạm để nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông (ETEP) khẳng định, phương pháp giảng dạy, kiểm tra, đánh giá của giáo viên cũng cần thay đổi. Trong đó chú trọng đến việc phát triển thực chất của mỗi học sinh, sự thay đổi từng ngày của người học hơn là điểm số, kết quả cuối cùng.

– Thay vì bồi dưỡng trực tiếp như trước đây, lần đầu tiên Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai bồi dưỡng giáo viên kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp. Sau thời gian thực hiện, những tác động của hình thức bồi dưỡng này đối với giáo viên như thế nào, thưa bà?

– Trước hết, việc bồi dưỡng theo hình thức trực tuyến giúp giáo viên phát triển được kỹ năng về công nghệ thông tin. Bên cạnh đó, khi bồi dưỡng trực tuyến, giáo viên có thể học tập trên môi trường mở không biên giới với đồng nghiệp từ nhiều trường khác nhau cũng như giảng viên các trường sư phạm. Thông qua quá trình trao đổi đó, giáo viên có thể học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm, cách làm thực tế hay, áp dụng linh hoạt vào việc giảng dạy.

Thực tế quá trình bồi dưỡng cho thấy các cán bộ quản lý thường quan tâm nhiều đến nội dung về quản lý cơ sở vật chất, tài chính; trong khi đó giáo viên lại quan tâm nhiều đến việc xây dựng kế hoạch giáo dục dạy học ở trường phổ thông. Đến thời điểm này, cán bộ quản lý và giáo viên đã thực sự nhuần nhuyễn 2 nội dung trên.

– Chương trình Phát triển các trường sư phạm để nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông có những nội dung gì mới, đáp ứng yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, thưa bà?

– Trong các modul bồi dưỡng, chủ đề hỗ trợ tư vấn cho học sinh là rất mới. Qua chủ đề này, chúng tôi nhận thấy rằng, nhận thức của giáo viên còn nhiều hạn chế. Lâu nay, chúng ta vẫn chưa có sự quan tâm đến từng cá nhân học sinh. Qua bồi dưỡng, nhiều thầy cô nhìn nhận được rằng, các em học sinh cần sự thông cảm, thấu hiểu của giáo viên. Hơn nữa, thời gian qua, chúng ta chỉ chăm chút đến vấn đề giáo dục chứ chưa thực sự quan tâm đến việc hiểu từng em học sinh.

Ngoài ra, ứng dụng thông tin cũng là nội dung mới, học về những phần mềm, công cụ, chức năng để giáo viên có thể sử dụng công nghệ thông tin – công cụ hỗ trợ đắc lực cho giáo viên. Khi hiểu biết về phương pháp, kiến thức thì mới bồi dưỡng công nghệ thông tin. Mỗi giáo viên cần nắm rõ phương pháp bàn tay nặn bột là gì, đánh giá năng lực phẩm chất ra sao, sau đó công nghệ thông tin sẽ là công cụ hỗ trợ giúp giáo viên áp dụng các phương pháp đó tốt hơn.

– Trong chương trình Giáo dục phổ thông 2018, cách kiểm tra đánh giá được thay đổi hoàn toàn, vậy chương trình bồi dưỡng giáo viên lần này đã đáp ứng được những yêu cầu đó hay chưa, thưa bà?

– Khi bồi dưỡng về nội dung kiểm tra, đánh giá, chúng tôi đưa ra những nguyên tắc chung, chia nhóm để từng nhóm xây dựng những bài kiểm tra đánh giá cụ thể. Qua các bài kiểm tra, giáo viên sẽ nắm được kỹ năng xây dựng bài kiểm tra đánh giá. Khi áp dụng phương pháp bồi dưỡng này, mỗi giáo viên sẽ có được những kỹ năng riêng với thực tế học sinh.

Kiểm tra đánh giá nhằm đánh giá những điểm tốt và chưa tốt ở người học để từ đó điều chỉnh việc giảng dạy. Hiện, việc kiểm tra đánh giá vẫn nặng về kết quả cao hay thấp.

Tôi cho rằng, kiểm tra đánh giá cần chú trọng việc phát triển của học sinh, các em của hôm nay đã tốt hơn hôm qua ở những điểm nào. Ngay trong các cuộc họp phụ huynh, các thầy cô cũng cần có những nhận xét đến từng cá nhân, có những khen ngợi để phụ huynh hiểu con tiến bộ những điểm gì, những gợi ý để phối hợp với phụ huynh giúp học sinh tốt hơn. Những góp ý đó dĩ nhiên mang tính xây dựng, tích cực và tế nhị.

Tôi biết các thầy cô giáo chịu tác động của hệ thống đánh giá. Tuy nhiên, nếu giáo viên nhận thức được sự thay đổi, thì cần sáng tạo, đổi mới, dành nhiều tâm huyết, sự tận tâm hơn. Để thực hiện những điều mới, cần sự đổi mới, sự thay đổi của cộng đồng, chính bản thân phụ huynh cũng đừng chỉ nhìn vào kết quả. Hãy nhìn vào sự tiến bộ của con trong cả quá trình, như vậy sẽ không gây áp lực lên hệ thống đánh giá.

– Học trực tuyến sẽ trở nên phổ biến không chỉ khi xảy ra dịch bệnh mà đó là xu thế, vậy giáo viên có thể áp dụng những kiến thức, kỹ năng nào từ quá trình bồi dưỡng vào công việc của mình, thưa bà?

– Khi dạy và học trực tuyến, điều quan trọng nhất là tăng cường các hoạt động của học sinh. Không chỉ là đọc sách mà trên nền tảng kiến thức tiếp thu được, học sinh phải thao tác, hoạt động trong nhóm, tạo ra một sản phẩm. Chính quá trình đó sẽ giảm thiểu việc học không thực chất. Người học phải áp dụng những kiến thức đã học được để phát triển thành những hoạt động ra sản phẩm, sau đó trình bày sản phẩm này để cho thầy cô, bạn bè góp ý. Đó là cách để dạy học phát triển năng lực bao gồm không chỉ năng lực về phẩm chất mà cả năng lực tư duy, hành động, làm việc theo nhóm, năng lực trình bày thuyết phục…

Quá trình học đòi hỏi phải có sự tương tác, nghĩa là xem khoảng 10 phút phải trả lời câu hỏi và buộc người học phải thực sự xem tài liệu và hiểu. Nếu chưa trả lời câu hỏi, sẽ dừng bài học ở đó. Nếu trả lời sai, người học có quyền trả lời lại nhưng phải dành thời gian xem lại mới được trả lời chứ không phải cứ bấm chọn cho xong.

– Xin cảm ơn bà!

Theo daibieunhandan